استارتاپ، کلمه‌ای که امروزه همه ما کم و بیش شنیده‌ایم. سبکی جدید و نوین از فعالیت‌های کسب‌وکار که در کشورهای پیشرفته ظهور پیدا کرده و به‌مرور به بقیه کشورها نیز وارد شده‌اند و سعی در ایجاد تحولی بنیادی در کسب‌وکارها دارند.
اما استارتاپ چیست؟ کسب‌وکارهایی که مربوط به حوزه تکنولوژی هستند و برای آن طراحی شده‌اند و همچنین این استعداد را دارند که در مدت‌زمان کم به رشد بسیار بالایی دست پیدا کنند گفته می‌شود. در واقع کسانی که برای اولین‌بار این استارتاپ‌ها را طراحی و معرفی کردند رؤیای ایجاد تغییرات شگرف در دنیا را در فکر خود پرورش می‌داده‌اند و قدم در این راه نهاده‌اند.
افرادی که با فروش کم مواجه هستند و به‌نوعی کم‌کار هستند، ایده استارتاپ برای آنها بسیار مناسب به نظر می‌رسد و سبب جذب افراد به این حوزه و سرمایه‌گذاری در آن کرده است. ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها نیز باتوجه به مدل طراحی و بنا بر ویژگی‌های خاصی که هر استارتاپ دارد، انجام می‌شود.
در این مطلب قصد داریم به موضوعاتی نظیر روش‌های ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها، مدل‌های ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها، الزامات حقوقی، خطاهای حقوقی، قرارداد مشاوره بپردازیم. همچنین مواردی مانند حق بیمه قراردادهای خدمات مشاوره اشخاص حقیقی، قرارداد سرمایه‌گذاری برای استارتاپ نیز باید بررسی شود. در نهایت به شناخت شرایط عمومی، چگونگی ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها، روش قیمت‌گذاری، ارزشیابی استارتاپ‌ها، گزارش ارزش‌گذاری، خدمات ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها در حوزه کسب‌وکارهای نوپا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
روش‌ها و مدل‌های ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها
روش ارزش‌گذاری و مدل ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها از چند روش مختلف صورت می‌گیرد که به‌اختصار بیان می‌شود.
- روش هزینه به تکرار: در این روش تمامی هزینه‌هایی که استارتاپ در تمامی مراحل دارد بررسی می‌شود و بر اساس آن ارزش تعیین می‌شود.
- روش برکوس: در این روش باتوجه به پنج خصیصه استارتاپ ارزش‌گذاری می‌شود؛ فناوری پروژه، نحوه و سبک اجرا، ارزش کلی پروژه، تولید و فروش، نوع روابط در بازار
- رویکرد چندگانه بازار: یکی از روش‌های محبوب ارزش‌گذاری است و در آن باتوجه به خریدهای اخیر بازار که از نظر ماهیت با پروژه ما شباهت دارند، ارزش استارتاپ مشخص می‌شود.
- روش ارزیابی آینده: در این روش بر اساس هدف پروژه و آینده آن، مثلاً ده سال آینده و مقدار فروش پیش‌بینی‌شده، ارزش استارتاپ تعیین می‌شود.
- جریان نقدینگی: در این روش نیز ارزش استارتاپ به سبک حرکت آینده پروژه تمرکز دارد و میزان نرخ بازگشت سرمایه، عامل اصلی برای ارزش‌گذاری آن محسوب می‌شود.
- محاسبه ریسک و خطر: در این روش با درنظرگرفتن تمامی عوامل خطر در شروع، ادامه استارتاپ، ارزش اولیه آن و ارزش نهایی سرمایه ارزش‌گذاری بر استارتاپ انجام می‌شود. در این روش به مقدار ریسک تولید، ریسک سرمایه‌گذاری، ریسک سیاسی، ریسک قانونی، ریسک فضای رقابتی در بازار، ریسک فناوری و ریسک مدیریت توجه می‌شود.
مواردی که بیان شد سبک قیمت‌گذاری استارتاپ‌ها است که ارزش آن را نیز تعیین می‌کند.
ارزیابی استارتاپ‌ها
برای اینکه بدانید یک استارتاپ چقدر ارزش سرمایه‌گذاری دارد، باید به برخی نکات مربوط به ارزیابی آنها توجه داشته باشید. اولین مورد ارزیابی، بررسی ایده استارتاپ بوده؛ اینکه باتوجه‌به بازار، این ایده برای برپایی کسب‌وکار چگونه می‌تواند به رقابت بپردازد و به سودآوری مناسب در زمان کمتر دست پیدا کند.
مورد دوم تیم مدیریتی و تشکیل‌دهنده آن استارتاپ است. افرادی که قصد دارند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند به بررسی ویژگی افراد کنترل‌کننده آن پروژه، سابقه آنها، میزان مهارت و تعهد تیم مدیریتی می‌پردازند. بدیهی است که هرچه تیم پشتیبانی استارتاپ قوی‌تر باشد میزان جلب سرمایه به پروژه نیز بیشتر خواهد بود.
مورد سوم به نمونه اولیه در انجام پروژه مربوط می‌شود. هرچه بتوانید نمونه اولیه طراحی شده برای استارتاپ خود را به نمونه نهایی که قصد رسیدن به آن را دارید، نزدیک‌تر کنید بدون شک میزان سرمایه بیشتری را به خود جلب می‌کنید و اعتماد سرمایه‌گذاران را به دست می‌آورید. مقدار حاشیه سود، صنایع نوظهور و بازار هدف از دیگر مواردی است که برای ارزیابی استارتاپ به آنها توجه می‌شود.
همچنین بخوانید شرایط عمومی قراردادهای خدمات مشاوره.
نکات حقوقی
الزامات حقوقی استارتاپ‌ها از مهم‌ترین موارد راه‌اندازی یک کسب‌وکار است که بی‌توجهی به آنها دردسرهایی را به دنبال خواهد داشت و خطرات حقوقی شما را تهدید خواهد کرد. از جمله مواردی که باید به آنها توجه کنید قوانین مربوط به رعایت حقوق مصرف‌کنندگان، حریم خصوصی، حقوق پدیدآورندگان و رقابت، حق مالکیت و قانون تجارت الکترونیک در حوزه استارتاپ‌ها، است.
در عقد قرارداد با دیگر اشخاص حقیقی، متن آن را به‌صورت دقیق و جامع و شفاف تنظیم کنید تا از نظر حقوقی با مشکلی مواجه نباشید. گاه در برخی موارد می‌توانید از اشخاص دیگر در انجام خدمات خود به‌صورت مشاوره بهره ببرید و در ازای آن حقوق آن را به شخص همکار خودپرداخت کنید. از جمله خطاهای حقوقی استارتاپ‌ها رایج نیز می‌توان به عدم شفافیت قرارداد، عدم صداقت در بیان هدف پروژه و مکتوب نکردن پروژه‌ها، اشاره کرد.
انواع قرارداد در استارتاپ‌ها
در فرایند استارتاپ‌ها انواعی از قراردادهای مهم به انعقاد می‌رسد که هرکدام ماهیت‌های متفاوتی دارند.
- قرارداد شراکت یا بنیان‌گذاری
- قرارداد مشاوره؛ خدمات فقط به‌صورت مشاوره است.
- قرارداد سرمایه‌گذاری در پروژه
- قرارداد همکاری یا استخدام
- قرارداد حفظ اطلاعات مهم شرکت و عدم افشای اسرار
- قرارداد فروش
- قرارداد عدم رقابت؛ به این معنی که اگر فرد به همکاری خود پایان داد بلافاصله با شرکت دیگری در همین حوزه وارد همکاری نشده و فعالیت مشابه انجام ندهد.
قراردادهای مشاوره
قراردادهای مشاوره همانند دیگر حوزه‌ها، در حوزه استارتاپ‌ها نیز رایج است و افراد برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود از افراد خبره مشاوره می‌گیرند و با آنها قرارداد منعقد می‌کنند. حق بیمه مشاوره نیز با درنظرداشتن قرارداد منعقد شده بین طرفین محاسبه می‌شود زیرا ممکن است که قرارداد مشاوره ساعتی بوده یا چندروزه به امضا رسیده باشد. در قراردادهایی که شخص حقیقی بیش از ۱۵ روز یا ۸ ساعت در طول روز، قرارداد دارد بایستی حق بیمه برای فرد رد شود چون‌که به‌عنوان کارمند به شمار خواهد رفت.
گزارش ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها
گزارش ارزش‌گذاری آخرین مرحله راه‌اندازی استارتاپ‌ها است. در گزارش ارزش‌گذاری وضعیت اولیه استارتاپ بررسی می‌شود، به طور مثال در اولین سال راه‌اندازی چه مقدار سرمایه و سرمایه‌گذار به خود جلب کرده است.
پس از آن بعد از گذشت ۵ سال، استارتاپ در چه وضعیتی قرار دارد و باتوجه‌به روش‌های قیمت‌گذاری استارتاپ‌ها که پیش‌تر بیان شد در چه سطحی قرار گرفته است و پیشرفت آن و سودآوری‌اش به چه میزانی رسیده است.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم تا به سؤالات متفاوت در حوزه استارتاپ‌ها و به‌خصوص ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها پاسخ دهیم و راهنمای شما باشیم. حال شما تمامی موارد مرتبط با این موضوع را می‌شناسید و می‌توانید به‌خوبی از پس آنچه قصد دارید انجام دهید بر بیایید. از همراهی شما سپاسگزاریم.
