قرارداد پیمانکاری راهی برای ارتباط کاری دو طرفه میان کارفرما و پیمانکار و در واقع رسمیت بخشیدن به انجام کاری در قبال دریافت منفعت مالی و غیره میباشد. حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری در صورت بروز اختلاف از سوی هر طرف از قرارداد باید به صورت عادلانه و بدون بروز ضرر و زیان برای هر یک از طرفین باشد و از این روی علاوه بر قضاوت عادلانه، دانش تخصصی مربوط به موضوع از دیگر مواردی است که برای حل اختلاف باید در نظر گرفته شود.
با توجه به نیازهای دنیای امروز برای انجام کارهای تخصصی نیاز به قراردادهای پیمانکاری با رشد بسیار زیادی همراه بوده است. از طراحی و ساخت یک پروژه چند هزار متری گرفته و حتی راه اندازی شبکه داخلی یک شرکت خصوصی نه چندان بزرگ و یا قرارداد برگزاری همایش و رویداد نیاز به قرارداد پیمانکاری میان کارفرما و پیمانکار دارد و دانستن اطلاعات حقوقی در این خصوص باعث میشود تا حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری سهل تر، عادلانه تر و سریع تر انجام شود.
تنظیم قرارداد برای حل اختلاف بین کارفرما و پیمانکار
از اولین اصولی که در خصوص حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری و یا فسخ قرارداد پیمانکاری باید انجام شود، تنظیم قرارداد به صورت اصولی میباشد. در واقع شما باید با مشاوره حقوقی و دانلود قراردادهای آماده در صورت لزوم به همراه مطالعه آن ها، تمامی نواقص احتمالی را در خصوص عقد قرارداد را برطرف کرده و با عقد قراردادی با رعایت تمامی نکات و تبصره ها، کمتر به مشکل در حین اجرای قرارداد برخورد کنید. با توجه به این نکته ها شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که اصولا چه مشکلاتی بین کارفرما و پیمانکار می تواند رخ دهد؟ به موارد زیر دقت داشته باشید :
- تاخیر در انجام کاری معین در زمانی مشخص : یکی از متداول ترین دلایلی که درصد بالایی از نیاز به حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری را تشکیل میدهد، عدم وجود تاریخبندی دقیق است. بهتر است که در پروژه های بزرگ از زمانبندی مرحله ای استفاده کنید. مثلا انجام پروژه C به مراحل A و B تقسیمبندی میگردد و هر مرحله طی زمانی مشخص انجام میشود. در صورت عدم وفای به زمانبندی، پیمانکار موظف است که درصد مشخصی (تعیین شده در قرارداد) را به صورت روزانه به کارفرما باز گرداند.
- عدم توجه به بندها و نکات حقوقی ذکر شده : شما باید در هنگام امضاء یک قرارداد پیمانکاری توجه داشته باشید که با امضاء قرارداد شما تمامی بندها و نکات حقوقی ذکر شده را مطالعه کرده و آن ها را قبول کرده اید، این کار باعث می شود تا هر دو طرف بتوانند دقیق تر در مورد کار و توافق هماهنگی داشته باشند و میزان مراجعه به مراکز حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری کاسته می شود.
- عدم رضایت از پروژه انجام گرفته : درج دقیق نکات فنی در قراردادی که فی مابین کارفرما و پیمانکار منعقد میشود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد و از این روی برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری، بهتر است که از پیش این نکات مورد توجه قرار گرفته و پس از درج کامل مشخصات و ویژگی های فنی نسبت به امضاء قرارداد اقدام شود.
- تغییر قیمتها و یا مشخصات فنی : تصور کنید که یک پروژه پیمانکاری ساخت یک برج در حال اجرای پروژه میباشد. در این قرارداد ذکر شده است که مثلا از سنگ نما برای نماکاری پروژه استفاده شود ولی در حال اجرای پروژه، قانون مربوط به نما اصلاح شده و استفاده از سنگ را غیر مجاز میداند و یا قیمت سنگنما تغییر میکند. این مسئله باعث بروز اختلاف میان پیمانکار و کارفرما خواهد شد و در این خصوص باید به یک مرجع ذیصلاح برای رفع این مشکل اقدام شود.
- برداشت متفاوت دو طرف از قرارداد : یکی از مشکلات بسیار رایج در قراردادها را میتوان عدم یکسان بودن برداشت دو طرف از یک بند در قرارداد دانست که در این خصوص باید طرفین برای حل مشکل خود به داور تعیین شده در قرارداد مراجعه کنند تا این مسئله با توجه به رای صادر شده به صورت روشن و واضح برای طرفین توضیح داده شده و مشکلات حل شود.
با توجه به تمام نکات یاد شده باید اقدام به دریافت مشاوره حقوقی و یا دانلود قرارداد مشاوره کرد تا در نهایت برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری بتوانیم از مراجع ذیصلاح کمک بگیریم. اما این مراجع کدام اند؟ این سوال در ادامه پاسخ داده میشود.
برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری باید به کدام مرجع مراجعه کنیم؟
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصل ۱۵۷) و ماده ۱، ۲ و ۳ قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع ذیصلاح برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری و تظلمات عمومی، دادگستری انتخاب شده است. پس در صورتی که پس از عدم تفاهم و سازش پس از بروز اختلاف، احساس نیاز به مرجع ذیصلاح داشته باشید، باید به دادگستری محل انجام پروژه مراجعه کنید. مثلا اگر شرکتی در شهر تهران کارفرمای پروژه ای در شهر شیراز باشد، باید به دادگستری شهر شیراز برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری مراجعه کند.
در ماده ۵۳ شرایط عمومی مربوط به پیمان نیز آمده است که داوری (مرجع غیر رسمی) نیز میتواند در این خصوص رای صادر کند و قوه قضاییه ملزم به اجرای رای صادره میباشد. بهتر است که این مرجع غیر رسمی در قرارداد ذکر شده باشد.
برای حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری چه کار کنیم؟
قبول دادگستری برای حل اختلاف و داوری و یا حتی تعلیق در قرارداد پیمانکاری در یک قرارداد یکی از بهترین گزینه های پیش رو میباشد ولی در این بین شما میتوانید با یک تیم حقوقی به صورت دو طرفه (پیمانکار و کارفرما) به توافق برسید و داوری در خصوص پروژه را به این تیم بسپارید. این کار باعث تسریع روند داوری شده و میتواند یکی از بهترین روش های حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری تخصصی در خصوص موضوعات مختلف به شمار رود. دریافت مشاوره حقوقی، صلح به واسطه داور و حل اختلاف و داوری را میتوانید از این تیم ها درخواست کنید. ذکر نام تیم داوری، آدرس و شماره تلفن در قرارداد الزامی است و نماینده داور باید قرارداد را امضاء کند. این داور در خصوص قرارداد پیمانکاری، فسخ قرارداد پیمانکاری و تعلیق در قرارداد پیمانکاری از دیگر کارهایی است که نیاز به داور یا مرجع ذیصلاح دارد.
سوالات متداول
- اهمیت قرارداد در حل اختلاف قراردادهای پیمانکاری چیست؟ داوری از سوی دادگستری و یا داور ذیصلاح انتخاب شده بر اساس بندها و مندرجات قرارداد انجام می شود.
- خصوصیات یک قرارداد خوب چیست؟ جامعیت موضوع و بیان تمامی نکات در خصوص انجام کاری مشخص در زمانی معین که طرفین قرارداد آن را قبول کردهاند.
- چه کسانی میتوانند داور میان کارفرما و پیمانکار باشند؟ تیم داوری شامل کارشناسان داور بی طرف (عدم ارتباط و خویشاوندی با طرفین) و دادگستری محل انجام پروژه.
- مهم ترین مشکلات میان کارفرما و پیمانکار در چه مواردی است؟ عدم توجه به بندهای قرارداد، رضایت نداشتن از پروژه، عدم برداشت یکسان طرفین از قرارداد، تغییر قیمت و یا ناتوانی از انجام مندرجات قرارداد.
نتیجه گیری نهایی
با توجه به تمامی اطلاعات ارائه شده در این مقاله، شما نیاز به مشاوره حقوقی در خصوص حل اختلاف در قراردادهای پیمانکاری میباشید و بهتر است که پیش از انعقاد قرارداد، نسبت به دریافت این مشاوره و اطلاع از شرایط عمومی قراردادهای خدمات مشاوره اقدام کنید. دانلود قرارداد و همچنین انتخاب داور برای حل اختلافهای احتمالی از دیگر روش هایی است که در حل موضوعات و اختلافات به پیمانکار و کارفرما کمک میکند.