در این مطلب قصد داریم تا درباره مالیات بر درآمد اتفاقی نکاتی را خدمات شما ارائه دهیم. هر جامعه، برای دوام بهتر و ارائه خدمات اجتماعی و فرهنگی بیشتر، به مالیات احتیاج دارد. مالیات بخشی از درآمد شرکت‌ها و افراد است که افراد موظف‌اند برای حفظ منافع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور و همچنین تأمین هزینه‌های عمومی، به دولت بپردازند.
هر انسانی با پرداخت مالیات در رشد، توسعه و پیشرفت زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و عمرانی کشور خود سهیم می‌شود. پرداخت مالیات توسط اشخاص، سازمان‌ها و شرکت‌های گوناگون طبق مسائل و قوانین مالیاتی شرایط خاصی دارد. در این مقاله با ما همراه شوید تا با هر یک از این شرایط آشنایی پیدا کنید.
تعریف درآمد اتفاقی و نحوه محاسبه نرخ آن
درآمد اشخاص از راه‌های گوناگونی حاصل شده و ممکن است مشمول مالیات شود. برای مثال، به آن دسته از معامله‌هایی که در آن، مبلغ معامله شده از نرخ واقعی آن کمتر است، معامله با مبلغی جزئی انجام می‌شود، مبلغی به‌صورت جایزه یا بلاعوض در اختیار شخص قرار می‌گیرد یا از طریق صلح و هبه انجام می‌شود، معامله محاباتی گفته می‌شود که همه این درآمدها مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی میشوند.
این درآمدها ممکن است نقدی یا غیرنقدی باشند که درهرصورت برای آن‌ها مالیات در نظر گرفته می‌شود. نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی برای اشخاص و اصناف مختلف به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
- درصورتی‌که درآمد تا سقف ۵۰۰ میلیون ریال باشد، مالیات سالانه آن ۱۵ درصد درآمد را شامل می‌شود.
- درآمدهای بیشتر از ۵۰۰ میلیون ریال تا سقف ۱ میلیارد ریال، مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۰ درصد درآمد هستند.
- درآمدهای بیشتر از یک میلیارد ریال، موظف به پرداخت مالیات ۲۵ درصدی درآمد خود هستند.
بر اساس تبصره ماده ۱۳۱ قانون مالیاتی، درصورتی‌که درآمد افزایش ۱۰ درصدی داشته باشد، یک تا پنج واحد نسبت به مالیات سال گذشته، از مالیات مشمول بر اشخاص کاسته می‌شود. البته برای تخفیف در نرخ مالیاتی، آن‌ها موظف‌اند که اظهارنامه مالیاتی مربوط به تسویه بدهی مالیاتی گذشته خود را ارائه کنند. درصورتی‌که درآمد اتفاقی از راه املاکی به‌دست‌آمده باشد، برای آن بر اساس ماده ۶۴ قانون مالیاتی، ارزش معاملاتی در نظر گرفته می‌شود که مطابق با این ارزش، مالیات آن محاسبه می‌شود.
تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی
امروزه بسیاری از صاحبان کسب‌وکار موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اتفاقی در ازای درآمد خود هستند که نرخ این مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. اشخاص حقیقی یعنی افراد عادی و صاحب کسب‌وکار که شغل‌های آزاد دارند و به‌صورت شخصی مشغول به کار هستند. این افراد باتوجه‌به میزان درآمد خود، باید مالیات اشخاص حقیقی را پرداخت کنند.
گروه دیگر اشخاص حقوقی نام دارند که شامل شرکت‌ها، مؤسسات گوناگون و کسب‌وکارهای دولتی هستند. این‌گونه اشخاص موظف به پرداخت مالیات اشخاص حقوقی هستند که در حقیقت، نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها در شرایط مختلف، متفاوت است. چنانچه این کسب‌وکارها به شخص دیگری واگذار شود (به‌صورت موقت یا دائم)، اشخاص جدید باید مالیات منافع هرسال را پرداخت کنند.
اشخاص حقیقی موظف‌اند اظهارنامه مالیاتی مربوط به مالیات بر درآمد اتفاقی خود را تا پایان اردیبهشت سال بعد به اداره مالیاتی ببرند و مالیات‌های مربوطه را بپردازند. اشخاص حقوقی نیز اظهارنامه مالیاتی خود را همراه با سود و زیان‌های وارده و ترازنامه تا حداکثر ۴ ماه پس از سال (سال مالی) به اداره مالیات برده و مالیات مقرر خود را بپردازند. اشخاص حقوقی همچنین برای محاسبه مالیات بر درآمد اتفاقی خود باید به دفاتر اسناد مراجعه کرده و جهت پرداخت مالیات مشمول، اقدام کنند.
کدام کسب‌وکارها از پرداخت مالیات معاف میشوند؟
بر اساس لایحه بودجه در سال ۱۴۰۰ اگر شخصی ماهانه ۴ تا ۸ میلیون تومان حقوق بگیرد، ۱۰ درصد از مالیات مشمول بر آن بخشیده می‌شود. افرادی که ۸ تا ۱۲ میلیون حقوق می‌گیرند، ۱۵ درصد از مالیات آن‌ها بخشیده می‌شود و به‌این‌ترتیب، حقوق بین ۱۸ تا ۲۴ میلیون: ۲۵ درصد، حقوق ۲۴ تا ۳۲ میلیون: ۳۰ درصد و حقوق ماهانه بیش از ۳۲ میلیون: ۳۵ درصد.
حال این سؤال مطرح می‌شود که مالیات بر درآمد اتفاقی در کدام موارد لغو می‌شود؟
- بعضی از درآمدهای اتفاقی مانند کمک‌های نقدی و غیرنقدی که از سوی سازمان‌ها و نهادهای گوناگون مانند خیریه‌ها، شرکت‌های دولتی، شهرداری یا کمک‌هایی که برای مردم آسیب‌دیده در سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و… فرستاده شده و همچنین جایزه‌هایی که از سوی دولت به مردم اهدا میشوند، مشمول معافیت های مالیاتی قرار می‌گیرند.
- از سوی دیگر، ارثیه نیز به‌عنوان درآمد اتفاقی در نظر گرفته می‌شود؛ اما قوانین مالیاتی آن در حوزه قوانین مالیات‌برارث قرار می‌گیرد.
- جوایزی که از سوی دولت به مردم برای تشویق به صادرکردن محصولات و همچنین تولید محصولات کشاورزی اهدا می‌شود، مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی قرار نمی‌گیرند.
علاوه بر این مواردی که ذکر شد، سرمایه گذاری ریسک پذیر که از آن به‌عنوان سرمایه‌گذاری کارآفرینی نیز یاد می‌شود، به معنای آماده‌سازی سرمایه لازم برای راه‌اندازی شرکت‌ها و مؤسسات نوپا (استارتاپ) است. این‌گونه سرمایه‌ها در اختیار شرکت‌های تازه‌تأسیس و نوپایی قرار می‌گیرند که پتانسیل لازم را برای درآمدزایی انبوه دارند. اما این سرمایه از کجا تأمین می‌شود؟
قرارداد سرمایه گذاری برای استارتاپ توسط کمک‌های مدیریتی و از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذار ریسک‌پذیری انجام می‌شود که باور دارند برخی از شرکت‌های کوچک، برای موفقیت پتانسیل بالقوه‌ای دارند. البته این شرکت‌ها برای قرارداد سرمایه گذاری ریسک پذیر به شرکت‌های کوچک‌تر پول قرض نمی‌دهند؛ بلکه تنها در این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
حال افرادی که ایده‌های بسیاری برای راه‌اندازی کسب‌وکارها دارند، ممکن است به دلیل خطرات زیادی که در این راه وجود دارند و همچنین عدم دسترسی به منابع رایگان از طرف دولت و عدم آشنایی با سازوکارهای گوناگون، از طرح ایده خود، سر باز بزنند. در این هنگام، دولت برای تشویق این‌گونه افراد صاحب ایده، یک سری قوانین معافیت مالیاتی و تخفیف مالیاتی برای شرکت‌های نوپا در نظر گرفته است.
نتیجه‌گیری
همان گونه که اشاره شد، درآمد اتفاقی شامل درآمدهایی است که اشخاص حقوقی یا حقیقی از راه معامله و یا به‌صورت رایگان، مثلاً به‌عنوان جایزه یا شرایطی ازاین‌قبیل به دست می‌آورند. این درآمد چه نقدی باشد و چه غیرنقدی، مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی می‌شود.
نرخ این‌گونه مالیات‌ها نیز مانند نرخ مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود. چنانچه تصمیم دارید از یک راه مطمئن برای آگاهی از میزان مالیاتی که موظف به پرداخت آن هستید آگاه شوید، می‌توانید با یک مشاور مالیاتی مشورت کنید و از تمامی اطلاعات لازم دررابطه‌با مالیات و انواع آن آگاه شوید.
