فرانشیز یا فرانچایز، اجازهای است که به یه یک شخصیت حقیقی یا حقوقی داده میشود تا با استفاده از آن، تولیدات و یا فرآوردههایی را که توسط شرکت دیگری تولید شده است، به فروش برساند و بابت این کار، مبلغی را از شرکت تولید کننده دریافت کند. به این مبلغ فرانشیز گفته میشود. دریافت و پرداخت فرانشیز نیز مانند هر کسب و کار دیگری نیاز به قرارداد دارد. در این قسمت از وب سایت تکداد در مورد «قرارداد فرانشیز» صحبت خواهیم کرد و نکاتی را که باید در مورد این قرارداد بدانید را عنوان خواهیم کرد.
اگر چه در قوانین ایران، چه در قوانینی که مربوط به مالکیت فکری اثر باشد و چه در قوانین دیگر، سخنی روشن از قرارداد فرانشیز به میان نیامده است، اما در برخی از اسناد بینالمللی میتوان این قرارداد را که البته با عنوان قرارداد فرانچایز شناخته میشود، ببینیم.
در فرهنگ حقوقی بلک (Black’s Law Dictionary) در تعریف قرارداد فرانچایز عنوان شده است که این نوع از قرارداد در حقیقت قراردادی است که بر اساسِ آن، شخصیتی که مالکیت یک برند را در اختیار دارد، حق انحصاری خود را بر دارایی خود که همان برند است، در اختیار شخصیتی دیگر قرار میدهد تا در مدتی معین به فروش کالا و خدمات در محدودهی یک جغرافیای دیگر که مورد تائید صاحب برند است، بپردازد.
اگر چه در برخی دیگر از مجموعه قوانین بینالمللی مانند دستورالعملهای یکپارچهی اتحادیهی اروپا و یا وایپو (سازمان جهانی مالکیت فکری) نیز تعریف فرانچایز با کمی تغییر، به همین تعریف شبیه است، اما در برخی دیگر از مهمترین اسناد قانونی مانند کنوانسیون پاریس و همچنین در توافقنامهی جوانب تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) نیز تعریفی از این نوع قرارداد ارائه نشده است.
با جمعبندی مطالبی که در این قسمت عنوان گردید، به این نتیجه خواهیم رسید که قرارداد فرانچایز مجموعهای است از دستورالعملها، آموزشها و … است که برای راهاندازی یک واحد تجاری بهکار برده شده و این واحد تجاری بهصورت مستمر تحت نظارت صاحب محصول فکری قرار دارد. یکی از مهمترین و معروفترین قراردادهای فرانچایز در دنیا، قرارداد بین شرکت کوکاکولا و مک دونالد است.
همچنین یکی دیگر از انواع قراردادهای فرانچایز، قراردادی است که بین شرکت کوکاکولا و شرکت خوشگوار مشهد منعقد شده است. در این قرارداد شرکت خوشگوار متعهد گردیده است که در ازای دریافت اسرار تجاری در زمینهی فرمول نوشابه و همچنین انواع مواد اولیهای که برای ساخت نوشابه از آن استفاده میشود، کیفیت محصول نهایی را رعایت نموده و همچنین اصل محرمانگی اطلاعات را نیز رعایت نماید.
قراردادهای فرانشیز انواع مختلفی دارند که در ادامه به ۳ مورد از مهمترین این قراردادها خواهیم پرداخت:
نمونهی مشهودِ این نوع قرارداد، در کشورهای توسعه یافته دیده میشود. در این کشورها، با توجه به بالا بودن هزینههای مربوط به تولید، صاحبین برند ممکن است تصمیم بگیرند که کالای خود را در کشوری دیگر تولید کنند تا هزینههای تولید کالا کاهش یابد. بهعنوان مثال بیشتر برندهای تولید پوشاک در اروپا، محصولات خود را در بنگلادش و همچنین بیشتر برندهای تولید کننده کفشهای ورزشی مانند آدیداس، این محصولات را در تایلند تولید میکنند.
جمعبندی
بدون تردید یکی از قراردادهای پرچالس در حوزهی حقوق قراردادها، قرارداد فرانشیز است. البته با توجه به اهمیتی که این نوع قرارداد در کسب و کارها دارد، مورد استفادهی افراد زیادی است. در این قسمت از وب سایت حقوقی تکداد در مورد این نوع قرارداد صحبت کردیم. با توجه به نکات و چالشهایی که این نوع قرارداد در بطنِ خود دارد، توصیه میکنیم در صورتیکه نیاز به انعقاد این قرارداد را دارید، حتماً نمونهی این قرارداد را از پلتفرم حقوقی تکداد بررسی فرمائید. همچنین در صورتی که هر سئوال دیگری در این خصوص داشتید و یا نیاز به راهنمایی بیشتری داشتید، میتوانید با ما تماس بگیرید. کارشناسان مجرب تکداد آماده هستند تا با درنظرگیری تمامی شرایط، بهترین راهکار را به شما ارائه دهند.
ارائه ی قرارداد ها به زبان ساده، مشاوره های حضوری و آنلاین، حضور در جلسات مذاکره قراردادی و معرفی وکیل در مواقع نیاز به حضور در دادگاه از خدمات ماست. کارشناسان جوان حقوقی در کنار وکلای با سابقه و با تجربه اینجا هستند تا از دغدغه های حقوقی شما بکاهند.